Niedoczynność tarczycy

Co powoduje niedoczynność tarczycy?

Niedoczynność tarczycy może mieć różne źródła i przyczyny. Jednym z najczęstszych wywołujących tego schorzenia czynników jest choroba Hashimoto. Jest to przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, które wynika z ataku własnych przeciwciał na tarczycę. W efekcie tego procesu dochodzi stopniowo do niszczenia tego narządu i spadku produkcji hormonów tarczycy. Choroba Hashimoto jest częstą przyczyną niedoczynności tarczycy w Polsce.

Innymi przyczynami niedoczynności tarczycy mogą być operacje usunięcia tarczycy, które są konieczne w przypadku schorzeń takich jak wole guzkowe, choroba Gravesa i Basedowa lub rak tarczycy. Leczenie jodem promieniotwórczym, znane również jako jod radioaktywny (131I), jest kolejnym czynnikiem mogącym prowadzić do niedoczynności tarczycy. Jest ono stosowane m.in. w leczeniu choroby Gravesa i Basedowa oraz wole guzkowego nadczynnego.

W przypadkach rzadszych występowania niedoczynności tarczycy, można wskazać na inne zapalenia tarczycy, takie jak podostre zapalenie tarczycy czy poporodowe zapalenie tarczycy, które mogą prowadzić do przemijającej niedoczynności tarczycy. Polekowa niedoczynność tarczycy to także możliwa przyczyna i może być spowodowana przyjmowaniem niektórych leków, np. amiodaronu lub interferonu. Ponadto, wtórna niedoczynność tarczycy może wystąpić w wyniku chorób przysadki.

Objawy niedoczynności tarczycy

Niedoczynność tarczycy manifestuje się różnorodnymi objawami, które mogą wpływać na jakość życia pacjentów. Kluczowe symptomy, które sugerują niedoczynność tarczycy, to:

• Uczucie ciągłego zimna: Osoby cierpiące na niedoczynność tarczycy często skarżą się na trudności w utrzymaniu ciepła ciała, co objawia się jako stałe uczucie zimna, nawet w ciepłym otoczeniu.
• Zmęczenie i senność: Niedoczynność tarczycy może prowadzić do ogólnego zmęczenia, senności i braku energii.
• Depresja: Pacjenci z niedoczynnością tarczycy często doświadczają objawów depresji, takich jak przygnębienie, apatia i brak motywacji.
• Zaburzenia pamięci: Niedoczynność tarczycy może wpływać na funkcje poznawcze, co może objawiać się problemami z koncentracją i pamięcią.
• Przyrost masy ciała: Osoby z niedoczynnością tarczycy często przybierają na wadze, mimo zachowania zdrowego stylu życia.
• Problemy z trawieniem i zaparcia: Niedoczynność tarczycy może wpłynąć na perystaltykę jelit, prowadząc do zaparć i problemów z trawieniem.
• Spowolnienie rytmu serca i niskie ciśnienie krwi: Tarczyca wpływa na pracę serca, a niedoczynność może powodować spowolnienie rytmu serca i obniżenie ciśnienia tętniczego.
• Sucha, łuszcząca się skóra i suche włosy: Objawy te wynikają z zaburzeń w funkcjonowaniu skóry i gruczołów łojowych.
• Zaburzenia miesiączkowania u kobiet oraz problemy z płodnością: U kobiet niedoczynność tarczycy może wpływać na cykl menstruacyjny i prowadzić do problemów z płodnością.

Diagnoza niedoczynności tarczycy

Diagnoza niedoczynności tarczycy opiera się na wynikach badań laboratoryjnych. Pierwszym krokiem jest pomiar stężenia hormonu tyreotropowego (TSH) we krwi. W przypadku wyniku powyżej górnej granicy normy, lekarz zleca również pomiar stężenia tyroksyny (FT4). Rozpoznawanie niedoczynności tarczycy polega na stwierdzeniu podwyższonego TSH przy jednoczesnym obniżeniu FT4.

Dodatkowe badania, takie jak ultrasonografia tarczycy czy oznaczenie stężeń przeciwciał przeciwtarczycowych, mogą pomóc w ustaleniu przyczyny niedoczynności tarczycy. Na przykład, podwyższone stężenie przeciwciał przeciwko tyreoperoksydazie (anty-TPO) jest charakterystyczne dla choroby Hashimoto.

Leczenie niedoczynności tarczycy

Leczenie niedoczynności tarczycy polega na regularnym przyjmowaniu hormonu tarczycy, lewotyroksyny. Jest to syntetyczna forma hormonu tarczycy, która jest identyczna w działaniu i składzie z naturalnym hormonem produkowanym przez tarczycę. Pacjenci z niedoczynnością tarczycy są leczeni ambulatoryjnie, ale w przypadku ciężkiej niedoczynności lub obecności innych poważnych chorób, może być konieczne leczenie szpitalne.

Ważne jest regularne i odpowiednie przyjmowanie lewotyroksyny. Lekarz ustala indywidualną dawkę, która może być modyfikowana na podstawie badań stężenia TSH. Kontrole TSH są przeprowadzane okresowo, z początku częściej, a po ustabilizowaniu się stanu pacjenta, rzadziej. Leczenie niedoczynności tarczycy jest zazwyczaj konieczne przez całe życie.

Niedoczynność tarczycy to poważne zaburzenie, które może znacząco wpłynąć na jakość życia pacjentów. Dlatego ważne jest, aby być świadomym objawów i zwrócić się o pomoc lekarską w razie potrzeby. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie mogą pomóc w zapobieganiu powikłaniom i poprawić jakość życia osób cierpiących na niedoczynność tarczycy. Szczególnie ważne jest również monitorowanie tarczycy u kobiet planujących ciążę, ponieważ niedoczynność tarczycy może mieć negatywny wpływ zarówno na matkę, jak i płód.